Phát triển kinh tế với tốc độ cao và bền vững là mục tiêu
phấn đấu của tất cả các nước. Thực tiễn ở các quốc gia cho thấy, để thực hiện
được mục tiêu phát triển kinh tế các quốc gia nhất thiết phải xây dựng được một
cơ cấu kinh tế hợp lý, có chiến lược phát triển kinh tế hợp lý cho từng giai đoạn
phát triển. Trong đó cần phải xác lập vai trò, tỷ trọng và mối quan hệ hợp
thành giữa các ngành kinh tế quốc dân, giữa các vùng, lãnh thổ và giữa các thành
phần kinh tế. Có nhiều quan niệm khác nhau về cơ cấu kinh tế, song, cơ bản có
thể hiểu qua một số khái nỉệm phổ biến dưới đây:
- Cơ cấu kinh tế được hiểu là tồng thể các bộ phận hợp
thành của nền kinh tế cùng các mối quan hệ chủ yếu về định tính và định lượng, ổn
định và phát triển giữa các bộ phận ấy với nhau hay của toàn bộ hệ thống trong
những điều kiện của nền sản xuất xã hội và trong những khoảng thời gian nhất định.
Cơ cấu kinh tế không chỉ thể hiện ở quan hệ tỷ lệ về mặt số lượng mà quan trọng
hợn là mối quan hệ tác động qua lại giữa các bộ phận hợp thành nền kinh tế.
- Cơ cấu kinh tế là tổng thể các yếu tố cấu thành của 1
cơ sở, 1 ngành, 1 vùng hay nền kinh tế, các bộ phận này quan hệ mật thiết, chặt
chẽ với nhau có tính hệ thống, tác động lẫn nhau để có thể phát triển và được
thực hiện bằng tỷ trọng của mỗi bộ phận trong tổng thể.
Cơ
cấu kinh tế bao gồm: cơ cấu ngành kinh tế, cơ cấu vùng kinh tế và cơ cấu thành
phần kinh tế. Cơ cấu kinh tế không phải là một hệ
thống tĩnh, bất biến mà luôn ở trạng thái vận động, biến đổi không ngừng; Một
cơ cấu kinh tế hợp lý phải có các bộ phận kết họp một cách hài hòa, cho phép
khai thác tối đa các nguồn lực của đất nước một cách có hiệu quả, đảm bảo nền
kinh tế tăng trưởng với nhịp độ cao và phát triển ồn định, không ngừng nâng cao
đời sống vật chất, văn hóa tinh thần của người dân.
Cơ cấu kinh
tế hợp lý phải đảm bảo:
- Phải có các bộ phận kết hợp một cách hài hòa, cho phép
khai thác tối đa các nguồn lực của đất nước một cách có hiệu quả, đảm bảo nền
kinh tế tăng trưởng với nhịp độ cao và phát triển ồn định, không ngừng nâng cao
đời sống vật chất, văn hóa tinh thần của người dân. Cơ cấu kinh tế phải đem lại
hiệu quả kinh tế - xã hội cao nhất, đồng thời hài hoà giữa tăng trưởng kinh tế
và công bằng xã hội, phúc lợi xã hội.
- Các yếu tố hợp thành cơ cấu kinh tế phải được thể hiện
về mặt số lượng cũng như về mặt chất lượng và được xác định trong những giai đoạn
nhất định, phù hợp với những đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội, chiến lược
phát triển cụ thể của mỗi quốc gia qua từng thời kỳ.
- Phải phù hợp với các điều kiện cấu thành và những nhiệm
vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước nhằm bảo đảm sự phát triển tốt nhất
của vùng và ngành. Phải đảm bảo sự thống nhất của các yếu tố phát triển nói
chung và của sức sản xuất nói riêng giữa các lãnh thổ, các ngành, đồng thời có
sự thích ứng cao với những thay đổi bên ngoài.
- Đẩy mạnh công nghiệp hóa và hiện đại hóa gắn với phát
triển tri thức. Nông nghiệp giảm dần về tỷ trọng, công nghiệp, xây dựng và dịch
vụ tăng dần về tỷ trọng
- Trình độ kỹ thuật của nền kinh tế không ngừng tiến bộ;
cho phép khai thác tối đa mọi tiềm năng.
Một cơ cấu kinh tế hợp lý
phải có các bộ phận kết hợp một cách hài hoà, cho phép khai thác tối đa các nguồn
lực của đất nước một cách có hiệu quả, đảm bảo nền kinh tế tăng trưởng với nhịp
độ cao và phát triển ổn định, không ngừng nâng cao đời sống vật chất, văn hoá
tinh thần của người dân.
Trong những năm đổi mới, nền kinh tế Việt Nam đã đạt được
những kết quả quan trọng: tốc độ tăng trưởng kinh tế cao; cơ cấu kinh tế từng
bước dịch chuyển theo hướng tiến bộ, hiện đại; năng lực nội sinh của nền kinh
tế ngày một gia tăng; đòi sống nhân dân từng bước được đảm bảo... Tuy nhiên,
những kết quả đạt được chỉ là bước đầu. Thực tiễn đang đặt ra thời cơ, thách thức
phải đổi mới thành công mô hình tăng trưởng kinh tế gán với cơ cấu lại nền kinh
tế, tạo ra “động lực” để đất nước phát triển nhanh, bền vững trong điều kiện
toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế sâu, rộng, dưới tác động của cuộc cách mạng
công nghiệp 4.0 và biến đổi khí hậu toàn cầu.
0 Comments